Η «μητριαρχία» είναι ένας από τους κύριους θεματικούς άξονες στο έργο του Παναγή Λεκατσά και επανέρχεται συχνά στα βιβλία του και στα άρθρα του.
Στο ομώνυμο βιβλίο παραθέτει τα επιχειρήματα για την ύπαρξη του αρχέγονου σταδίου της Κυριαρχίας των Μητέρων στην αρχαία Ελλάδα: τη μητρωνυμία, τις επιβιώσεις του ομαδικού γάμου, το γάμο της βασιλοκόρης, τη θέση της γυναίκας στη Μινωική Κρήτη κ.ά. Ταυτόχρονα εξετάζει το πέρασμα από τη μητριαρχία στην πατριαρχία, όπως αντανακλάται στην Ορέστεια του Αισχύλου.
Σήμερα η θεωρία του μητριαρχικού σταδίου της ανθρωπότητας έχει εκτοπιστεί από την Ανθρωπολογία και εμφανίζεται μόνο σε μερικά φεμινιστικά κείμενα. Εντούτοις έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερος τομέας σχετικά με το πρόβλημα των δύο φύλων και με το μητρογραμμικό γένος. Παρ’ όλα αυτά, το βιβλίο του Λεκατσά διατηρεί την αξία του. Πρώτον γιατί παρουσιάζει με πιστότητα τη μονογραμμική θεωρία του εξελικτικισμού και τα επιχειρήματα των θεωρητικών της μητριαρχίας Bahofen, Morgan, Briffault, τους οποίους γνώρισε στο ελληνικό κοινό. Δεύτερον από τη μεγάλη απήχηση που είχε, έμμεσα, στο κοινό αυτό.

(Σ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)