Με τον τόμο αυτό αρχίζει η Ιστορία του Βυζαντινού Ελληνισμού (324-1453 μ.Χ.). Στο εκτενές εισαγωγικό του κεφάλαιο παρουσιάζονται η φυσιογνωμία και τα εξελικτικά στάδια ολόκληρης της ιστορίας του Βυζαντίου. Στον τόμο αυτό, η περίοδος 324-642, η οποία εξετάζεται, είναι σπουδαία για τον ελληνισμό γιατί στη διάρκειά της δημιουργήθηκαν οι ιστορικές προϋποθέσεις για την πολιτική αναβίωσή του.