Στον τόμο αυτόν καλύπτονται οι τελευταίοι τέσσερις αιώνες ζωής (1071-1453) του ελληνικού χριστιανικού κράτους. Αφετηρία είναι το 1071, έτος της μεγάλης ήττας του βυζαντινού στρατού από τους Σελτζούκους Τούρκους στο Μαντζικέρτ της Αρμενίας. Το 1453 θα σημάνει το τέλος του βυζαντινού ελληνισμού αλλά και τη γέννηση του νεότερου ελληνισμού που θα αναπτυχθεί με βάση τα πνευματικά κυρίως εφόδια που του κληροδότησε το Βυζάντιο.