Με το βιβλίο αυτό, ο Δημήτρης Κ. Βελισσαρόπουλος, έπειτα από τη συγγραφή των τριών βιβλίων του επί της φιλοσοφίας της Ινδίας και της Κίνας, καθώς και επί των πνευματικών σχέσεων Ελλήνων και Ινδών, επανέρχεται στην Ευρώπη ως θέμα συγγραφής.
Έρευνά του στον ανά χείρας πρώτο τόμο είναι πώς κατελήφθη η Ελλάδα και γενικά οι ελληνικές επικράτειες από τους Ρωμαίους και πώς οι Έλληνες κατέκτησαν τους ίδιους τους νικητές τους στον πνευματικό τομέα. Με άλλες λέξεις εξηγεί πώς συνέβη εκείνο που ο μεγάλος Ρωμαίος ποιητής Οράτιος στις «Epistulae» του εκφράζει με τους δύο στίχους «Graecia capta, ferum victorem cepit es artes intulit agreste Latio» (Κατακτηθείσα η Ελλάς, κατέκτησε τον σκληρό νικητή της και πρόσφερε τις τέχνες στο ακαλλιέργητο πνευματικά Λάτιο).
Ο πρώτος τόμος λοιπόν ασχολείται με την άνοδο της Ρώμης από συνοικισμό στις πλαγιές του Παλατινού Λόφου στην κατάληψη του ελληνικού κόσμου. Η ιστορική έρευνα φθάνει μέχρι και των Μιθριδατικών πολέμων, όπου ο ελληνισμός πήρε θέσεις κατά των Ρωμαίων και το πλήρωσε ακριβά. Η συμπερίληψη των πολέμων αυτών στον πρώτο τόμο συντέλεσε στην πληρότητα του σχεδίου του: πράγματι, ο τελευταίος ηγέτης στους πολέμους αυτούς, ο Πομπήιος, αποφάσισε όταν ηττήθηκε οριστικά ο Μιθριδάτης, να θέσει τέρμα στον έμμεσο έλεγχο των ελληνικών επικρατειών από τη Ρώμη, που συνίστατο μ’ ένα σύστημα συμμαχιών, με κράτη που ήσαν στην ουσία αυτό που σήμερα αποκαλούμε «προτεκτοράτα» και τη μετατροπή όλων αυτών στην Ασία και στη Μέση Ανατολή (πλην Αιγύπτου) σε επαρχίες διοικούμενες ευθέως από τη Ρώμη. Η Αίγυπτος θ’ ακολουθούσε την ίδια μοίρα αργότερα, μετά τη νίκη του Οκταβιανού επί του Μάρκου-Αντωνίου δια του ναυάρχου του Αγρίππα, στη ναυμαχία του Ακτίου της Ηπείρου (31 π.Χ.).
Όπως συνήθως, στα βιβλία του, τα παραθέματα από αρχαίους αφθονούν και το κείμενο υποδιαιρείται σε πολλές ενότητες οι οποίες έχουν τίτλους και υπότιτλους για την ευχερέστερη παρακολούθηση από τον αναγνώστη της πορείας της εξιστορήσεως. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)