Ο τόμος αυτός καλύπτει τη λαμπρότερη περίοδο του Βυζαντίου, από το 642 ως το 1071. Αναφέρονται οι πολιτικές εξελίξεις της βαρυσήμαντης αυτής περιόδου για τις ιστορικές τύχες του ελληνισμού, οι πνευματικές εξελίξεις, ενώ παράλληλα επιχειρείται μία συστηματική επισκόπηση της ζωής του ελληνισμού στις περιοχές όπου αυτός αποτελεί τον κυρίαρχο και καθοριστικό παράγοντα.